International, Politics » अन्तिम समयमा दूत पठाउनु भारतको गल्ती थियो : करण सिंह

जसरी भए पनि समाधानको बाटो खोजिनुपर्छ : शरद यादव, भारतीय राज्यसभामा नेपाल बहस जारी हस्तक्षेपकर्ता होइन सहजकर्ता बन्नुपर्छः डीपी त्रिपाठी
भारतको उपल्लो सदन राज्यसभामा अहिले नेपाल बारे बहस चलिरहेको छ । बहसमा भाग लिदै विपक्षी कांग्रेस आईका वरिष्ठ नेता डा. करण सिंहले नेपालको संविधान बनिसकेपछि जारी हुने अघिल्लो दिन दूत पठाएर रोक्नु खोजिनु गल्ती र गैरकुटनीतिक कदम थियो भनेका छन् ।

उनले अन्तरिम संविधानले दिएको भन्दा पनि कम अधिकार अहिलेको संविधानमा मधेसीलाई दिइएको भन्दै मधेसीले ‘एक मधेस एक प्रदेश’ मागेकोमा मधेसलाई कमजोर बनाउने गरी अहिले सीमांकन गरिएको पनि बताए । उनले नेपालको समस्या आन्तरिक भए पनि भारतले हल गर्न सघाउनु पर्ने पनि बताए ।

उनले काठमाडौं र अन्य भागमा चिसो सुरु भइसकेको बताउँदै भूकम्पका कारण भएको विनासले मानवीय संकट उत्पन्न भइसकेको बताए । ‘औषधि र अन्य आवश्यक चिजको कमिले नेपालमा मानवीय संकट उत्पन्न भएको छ, भारत सरकारले सैनिक विमानबाट भए पनि औषधि पठाउन सक्छ,’ उनले भने ।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले नेपाल भ्रमण गर्दा ठूलो वाहवाही पाएको तर अहिले त्यो गायब भएको पनि उनले स्मरण गराए । ‘काठमाडौंबाट निस्किने सबैजसो पत्रिकामा भारतविरोधी समाचारले भरिने गरेका छन्,’ उनले भने ।
भारतीय सेनामा ५० हजार गोर्खा जवान रहेको उल्लेख गर्दै उनले दुई देशको सम्बन्धलाई विशेष ढंगले हेर्नुपर्ने उल्लेख गरे ।
राज्यसभामा बोल्दै जनता दलका अध्यक्ष शरद यादवले नेपालमा अहिले सरकार र मधेसीको मतभेद आन्तरिक मामला भए पनि दुई पक्षबीच वार्ता गरी समाधान निकाल्ने प्रयासमा भारतले सहयोग गर्नुपर्ने बताए ।

उनले पनि नेपालमा मानवीय संकट उत्पन्न भएको उल्लेख गर्दै अहिलेको जटील परिस्थितिमा कुनै दल वा नेताले आफ्नो फाइदा हेरेर काम गर्न खोजेमा ठूलो गल्ती हुने पनि बताए ।

उनले भारतको अन्य देशसँग भन्दा नेपालसँग बेग्लै सम्बन्ध भएको बताए । ‘भारतमा समस्या परेका बेला नेपालले जहिले पनि सहयोग गरेको छ । जयप्रकाश नारायण, राममनोहर लोहियादेखि कर्पुरी ठाकुर र जर्ज फर्नान्डिसजस्ता नेताले अप्ठ्यारो पर्दा नेपालमा सहारा लिएका थिए,’ उनले भने ।

नेस्नलिस्ट कांग्रेसका सांसद डीपी त्रिपाठीले भारतले नेपालसँगको राम्रो सम्बन्धका लागि एक नीतिको पालना गर्नुपर्ने बताए । उनले भारत नेपालमा हस्तक्षेप गरेर होइन कि सहजकर्ता भएर भूमिका खेल्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले नेपालमा मानवीय संकट गहिरिँदै गएकोमा चिन्ता समेत व्यक्त गरे । मधेसी र नेपाल सरकारबीच निरन्तर वार्ता भइरहेकोलाई सकारात्मक भन्दै वार्ता र सम्वादबाटै निकास निस्कने विश्वास व्यक्त गरे ।

नेपालमाथिको बहसमा बोल्दै उत्तर प्रदेशका समाजवादी पार्टीबाट सांसद रविप्रकाश शर्माले नेपालमा भारत विरोधी अभियान चलाउन कतै अन्य मुलुकले त भूमिका खेलिरहेको छैन भनेर आशंका व्यक्त गर्दै त्यसप्रति भारत सरकार गम्भीर हुनुपर्ने बताए । उनले नेपालको समस्या समाधानमा भारत सरकारले सहयोगी भूमिका खेलोस भनेर पूरा सदन र पूरा हिन्दुस्तान आशभरी नजरले सरकार तिर हेरिरहेको उल्लेख गरे ।

'नेपालको सार्वभौमसत्तामा 'हर्ट' नहुने गरी भारतले सघाउनुपर्छ,' उनले भने 'पुरै कन्फिडेन्समा चलिरहेको दुई देशबीचको सम्बन्धमा कहाँ कसरी चुक भो ? त्यो खोजिनुपर्छ ।'  उनले नेपालका मधेसील नै सीमामा गरेको  'ब्लकेड' लाई भारतले गरेको भनि विश्वमा प्रचार गरिएकामा त्यसको खण्डन सरकारबाट हुनुपर्नेमा जोड दिए । उनले मधेसको आन्दोलन यथार्थ मुद्दाका लागि भइरहेको भन्दै त्यसको सम्बोधनमा जोड दिए । मधेसी र नेपाल सरकारबीच छिटो भन्दा छिटो वार्तामा भारत सरकारले भूमिका खेल्नुपर्ने उनको भनाई थियो ।

सत्तारुढ भारतीय जनतचा पार्टीका बिहारबाट प्रतिनिधित्व गर्ने सांसद डा.सीपी ठाकुरले संविधानसभामा मधेसीको संख्या कम भएका कारण नेपालको संविधान उनीहरुको पक्षमा हुन नसकेको भन्दै अहिले उनीहरु आन्दोलनमा रहेको बताए । उनलेपनि नेपालको हालत धेरै बिगि्रनु अगाडि नै समस्या समाधानका लागि भारतले सहयोग गर्नुपर्ने बर्ता । भारतका लागि सबै नेपाली बराबर रहेकाले सन्तुलित व्यवहार गर्दै समस्याको समाधानमा मद्दत गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।

उत्तरप्रदेशबाट बीएसपीका सांसद सलिम अन्सारीले भारत आजाद भएको ६५ वर्षमा पहिलोपटक नेपालसँगको मित्रता संकटमा परेको भन्दै त्यसलाई छिटो भन्दा छिटो सहज अवस्थामा ल्याउनुपर्नेमा जोड दिए । उनले मधेसी र नेपाल सरकारबीच मध्यस्थता गरी भारतले समस्या समाधानमा सघाउनुपर्ने विचार राखेका छन् । उनले नेपाललाई भारतसँग टाढा बनाउन चीनले भूमिका खेलिरहेको तर्फ भारत सरकार सजग हुनुपर्ने उल्लेख गरे । उनले नेपालमा सम्मानजक हल निस्केर समस्या समाधान होस भन्ने तर्फ भारतले भूमिका खेल्नुपर्नेमा जोड दिए ।

तमिलनाडुका बीजेडी सांसद भूमिंदर सिंहले नेपालसँगको सम्बन्ध थोरैपनि बिग्रन दिन नहुनेमा भारत सतर्क रहनुपर्ने बताए । उनले सुर्य पूर्वबाट उदय हुने कुरा सत्य भए झैं नेपालसँगको भारतको सम्बन्धपनि त्यती नै सत्य रहेको चर्चा गरे । उनले नेपाल सार्वभौम मुलुक भएकाले त्यहाँ भारतले केही थपारेको कुनै अर्थ नलागोस भन्ने तर्फ सर्तकता अपनाउनुपर्ने भन्दै नेपालसँगको सम्बन्ध राम्रो राख्न पूरा संसद सरकारको साथमा रहेको बताए ।

राज्यसभामा जारी नेपालमाथिको बहसमा विभिन्न दलका सांसदहरुले बोलिरहेका छन् । विदेशमन्त्री सुष्मा स्वराज उपस्थित छिन्  । अधिकांशले दुई देशबीचको सदिऔं पूराने सम्बन्ध बिग्रिन नदिन समस्या समाधानका लागि भारतले भूमिका खेल्नुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।